Japonya merkezli özel uzay şirketi ispace’in “Resilience” (Direnç) adlı Ay aracı, 5 Haziran Perşembe günü gerçekleştirmeye çalıştığı Ay inişi sırasında yer kontrolüyle bağlantısını kaybetti. Araç, Avrupa’nın Ay yüzeyine gönderdiği ilk gezgin olan “Tenacious”u da taşıyordu.
İnişin gerçekleştiği anlarda, Türkiye saatiyle 22:17’de bağlantı kesildi. Konuyla ilgili açıklama yapan ispace, “RESILIENCE ile henüz iletişim kuramadık, ancak görev kontrol merkezimizdeki mühendislerimiz bağlantıyı yeniden sağlamak için çalışıyor. En kısa sürede kamuoyunu bilgilendireceğiz,” ifadelerini kullandı.
Daha Önce de Denediler
Resilience, Japonya’nın Ay’a yumuşak iniş yapmayı hedefleyen üçüncü aracıydı. Şirketin önceki girişimi olan Hakuto-R iniş aracı Nisan 2023’te Ay yörüngesindeyken bağlantı kesilmiş ve araç çakılmıştı. Japonya Uzay Araştırma Ajansı’nın (JAXA) SLIM aracı ise Ocak 2024’te baş aşağı iniş yapmasına rağmen, Ay’daki zorlu koşullara karşı iki gece hayatta kalarak dikkat çekmişti.
İkinci nesil Hakuto-R aracı olan Resilience, yaklaşık bir ay süren yörünge görevinden sonra Ay’ın kuzey yarımküresindeki keşfedilmemiş Mare Frigoris (Soğuk Denizi) bölgesine iniş yapmaya çalışıyordu.
Tarihi Yük: Avrupa’nın İlk Ay Gezgini ve “Ay’daki İlk Ev”
Aracın en önemli yükü olan “Tenacious” adlı mini gezgin, Avrupa tarafından geliştirilen ilk Ay gezgini olma özelliği taşıyor. Yaklaşık 54 cm uzunluğunda ve yalnızca 5 kilogram ağırlığındaki bu araç, İsveçli sanatçı Mikael Genberg’in tasarladığı “Moonhouse” (Ay Evi) adlı 10 cm yüksekliğinde kırmızı bir minyatür yapıyı da taşıyordu. Genberg, projeyi ilk kez 1999’da hayal ettiğini belirtti ve Ay Evi için şu ifadeleri kullandı:
“Moonhouse, hem kolektif bir başarı hem de kişisel bir hikâye. Boş bir yerde duran küçük bir ev, aidiyetin, merakın ve kırılganlığın sembolü.”
Fırlatma ve Görev Süreci
Resilience, 15 Ocak’ta Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nden bir SpaceX Falcon 9 roketiyle fırlatılmıştı. Aynı roket, Firefly Aerospace’e ait “Blue Ghost” adlı başka bir iniş aracını da taşıyordu. Blue Ghost, daha kısa bir rota izleyerek 2 Mart’ta başarılı bir iniş gerçekleştirmişti.
Eğer görev başarılı olsaydı, Resilience Ay’a yumuşak iniş yapan ikinci özel şirket aracı olacaktı. Ancak şu an hem inişin hem de taşıdığı yüklerin durumu belirsizliğini koruyor.
